تغدیه کودک| راهنمای کامل برای آشنایی با اصول و اهمیت آن

اهمیت تغذیه کودکان

یکی از مهمترین وظایف والدین در قبال کودکان و نوجوانان توجه به تغذیه کودکان و فراهم‌ کردن مواد غذایی سالم، تازه و متنوع برای آنها است. در این مقاله برای شما توضیح می‌دهیم که تغذیه مناسب کودکان در سنین مختلف شامل چه مواد غذایی می‌شود و کدام عادات غذایی به رشد و سلامت فرزند شما کمک می‌کند.
تغذیه سالم کودکان در سنین مختلف متفاوت است. در این مقاله تغذیه سالم در سنین زیر ۶ماه، ۶ ماه تا یک سال، یک تا دوسال و تغذیه سالم برای کودکان بالای دوسال را به طور جداگانه بررسی خواهیم کرد. غذاهای سالم برای کودکان به رشد و سلامت بدن در بزرگسالی و سالمندی نیز کمک می‌کند. کودکان در همه رده های سنی به انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی، کربوهیدرات، پروتئین و چربی نیاز دارند. یک رژیم غذایی متعادل برای کودک شامل چهار گروه غذایی میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و غذاهای پروتئینی است. نکته مهم در تغذیه سالم کودکان توجه به مقادیر موردنیاز مواد مغذی در سنین مختلف است.
اگر به دنبال یک برنامه تغذیه سالم برای کودک خود هستید یا دچار بدغذایی و بی اشتهایی کودک هستید می توانید با ما مشاوره داشته باشید. علاوه بر مراجعه حضوری امکان مشاوره آنلاین برای حل مشکل بدغذایی کودک با ما وجود دارد.

شماره تماس برای مشاوره با دکتر فهیمه محب محمدی :۰۹۳۶۶۸۸۹۸۷۷

دکتر فهیمه محب‌محمدی| متخصص کودکان و نوزادان در اصفهان

من دکتر فهیمه محب محمدی متخصص کودکان و نوزادان هستم. بلافاصله بعد از اتمام درس مجددا شروع به مطالعه گسترده در زمینه رشد و پرورش کودک کردم، مطالعات من در زمینه تغذیه صحیح و علمی کودکان، درمان بدغذایی کودکان و مکمل های مورد نیاز، آموزش صحیح خواب کودک، بازی های هدفمند و در عین حال حفظ ایمنی کودکان، آموزش انتخاب کتاب و انیمیشن صحیح برای سرگرمی و تربیت کودکان، سلامت دهان و دندان کودک، مهارت های قبل از مدرسه و فرزندپروری آگاهانه در عین آموزش اختلالات دوران کودکی بوده است. با ما همراه باشید.

آموزش اصول تغذیه سالم کودک

تغذیه سالم برای کودکان و نوجوانان شامل مصرف مواد غذایی متنوع از جمله میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، منابع پروتئینی (مانند گوشت، مرغ، ماهی، لبنیات و محصولات سویا)، و محصولات لبنی با کیفیت می‌باشد. از مصرف میوه‌ها و سبزیجات به عنوان منابع غنی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر حمایت شود و غلات کامل برای تامین انرژی پایدار اهمیت دارند. از مصرف اضافه قند و چربی‌ها با کیفیت پرهیز کرده و به مصرف منابع چربی سالم از روغن‌های گیاهی و ماهی‌های چرب توجه داشته باشید. غذاهای مجاز زیر یک سال را در نظر بگیرید. غذاهایی وجود دارد که کوکان زیر یک سال می توانند مصرف کنند. آنها را بشناسید و به صورت اصولی شروع تغذیه کمکی را انجام دهید.

تغذیه کودک قبل از ۶ ماه به چه صورت است؟

شیر خواران در شش ماه اول عمر بطور انحصاری با شیر مادر یا در صورت در دسترس نبودن شیر مادر با شیر خشک تغذیه می شوند . در روزهای اول پس از تولد به مادر توصیه می شود هر دو ساعت به نوزاد شیر بدهد ولی پس از آن نوزاد الگوی تغذیه خود را پیدا میکند، با رشد کودک دفعات شیردهی کاهش می یابد، کودکان در ۴ ماهگی قادر هستند ۸ ساعت بدون شیر در طول شب بخوابند، در ۶ ماهگی اکثر کودکان توانمندی ۱۱ ساعت خوابیدن در طول شب بدون شیر را دارند.
طی این مدت کودکان شیرمادر خوار نیازی به آب ندارند ولی کودکانی که با شیرخشک تغذیه می شوند بهتر است روزانه یک تا دو اونس آب مصرف کنند. قطع شیر شب باید برحسب شرایط هر کودک تحت نظر متخصص کودکان انجام شود. در صورت مصرف شیرخشک لازم است بدانید شیرخشک های استاندارد همه از نظر میزان چربی، پروتئین، قند و کالری یکسان هستند و اصطلاح شیر چرب تر از نظر علمی کاملا اشتباه است.

اصول شروع تغذیه کمکی

در حدود ۶ ماهگی اغلب کودکان آماده استفاده از غذای کمکی ،به عنوان مکمل برای شیر مادر یا شیر خشک هستند .  شروع زود هنگام غذای کمکی می تواند خطراتی برای کودک داشته باشد، در صورت شروع زودهنگام تغذیه احتمال بروز مشکلات گوارشی و آلرژی های غذایی وجود دارد همچنین خطر پس زدن غذا توسط کودک در سنین ۶ تا ۸ ماهگی بالاتر است. امروزه بهترین روش برای شروع غذای کمکی روش مستقل یا روش Blw است. در این روش به جای تمرکز روی سیر شدن کودک تلاش ما آشنایی کودک با اصول تغذیه صحیح و لذت بردن از غذاست. در این روش والدین باید قبل از شروع غذای کمکی آموزش های لازم را فرا بگیرند و با آگاهی کامل مسیر تغذیه را به دست کودک بدهند.
در این روش به جای ارائه پوره، از تکه های ایمن غذا استفاده میکنیم و بهترین مواد غذایی برای شروع تغذیه کمکی در این روش میوه ها و سبزیجات بخارپز هستند. در صورت نیاز می توانید پکیج آموزشی تغذیه کمکی به روش مستقل را از سایت ما تهیه کنید. در این پکیج راهکار افزایش اشتها کودک وجود دارد که امکان وزن گیری مناسب کودک را به شما می دهد. 

دفعات تغذیه کمکی در ۶ ماهگی از دوبار در روز شروع شده و کم کم بیشتر می شود به طوری که در ۹ ماهگی به ۳ وعده اصلی و در یک سالگی به سه وعده اصلی و دو میان وعده افزایش میابد. از ۹ ماهگی کم کم باید دفعات شیردهی کودک کاهش یابد و در یک سالگی به ۳ تا ۴ وعده در شبانه روز برسد.

از چه زمانی باید غذای جامد به کودک بدهم؟

بعد از یک سالگی غذای اصلی کودک همان غذای خانواده است و شیر جنبه کمکی خواهد داشت. از این سن لازم است بشقاب غذایی سالم را برای کودک در نظر داشته باشیم. بشقاب غذایی سالم در این سن کمی با بشقاب غذایی سالم در سنین بالای دوسال متفاوت است.
هر بشقاب غذایی سالم در این سن شامل سه بخش مساوی است. یک بخش شامل سبزیجات و میوه ها، یک بخش شامل پروتئین و یک بخش شامل غلات کامل است. بهتر است بین یک تا دوسالگی بر حسب شرایط مادر و کودک شیرمادر یا شیرخشک قطع شود و با روزانه ۴۸۰ سی سی لبنیات پاستوریزه جایگزین شود. می توان تا دو سالگی از لبنیات پرچرب برای کودکان استفاده کرد. تا پایان دو سالگی کودک نیاز به مکمل آهن و مولتی ویتامین یا ویتامین آد دارد بهترین راه برای رسیدن به تغذیه سالم در این سن آشنایی و توجه به بشقاب غذایی سالم مناسب سن کودک است. بشقاب غذایی سالم در وزن گیری کودک تاثیر به سزایی دارد که باید به آن توجه کنید. 

اهمیت تغذیه اصولی برای کودکان بعد از دو سالگی

بعد از دوسالگی کودکان به سه وعده غذایی اصلی و سه میان وعده نیاز دارند. بهتر است از دوسالگی برای کودکان از لبنیات کم چرب استفاده کنیم. از این سن بشقاب غذایی کودک کم کم به شکل بشقاب غذایی بزرگسال در می آید. در این بشقاب سالم نسبت سبزیجات و میوه ها افزایش یافته و میزان غلات کامل و پروتئین ها کمی کاهش می یابد. ۵۰ درصد بشقاب غذایی سالم شامل سبزیجات و میوه هاست و نسبت غلات کامل و پروتئین ها هر کدام به ۲۵ درصد کاهش می یابد. کودکان از دوسالگی فقط به مکمل ویتامین دی نیاز خواهند داشت و بقیه مکمل های کودک بر حسب شرایط فردی و تغذیه ای کودک ممکن است تحت نظر پزشک تجویز شود.
در هنگام تهیه بشقاب غذایی برای تغذیه کودکان کم وزن با پزشک متخصص مشورت کنید. برای این کودکان باید بشقاب غذایی خاصی تهیه کنید. 

چگه از بدغذایی فرزندم جلوگیری کنم؟

وظیفه مهم پدر و مادر در تغذیه کودک شامل فراهم کردن غذای سالم، تازه و متنوع است. همچنین ایجاد روتین غذایی صحیح و آموزش اصول صحیح تغذیه از وظایف والدین در تغذیه کودک است. یکی دیگر از مهم ترین وظایف پدر و مادر حذف عوامل حواس پرتی حین غذا خوردن کودک مثل تلویزیون و موبایل است.
وظیفه کودک در تغذیه صحیح تعیین میزان و حجم غذای مصرفی، تعیین میزان سیری و گرسنگی خود و تصمیم گیری برای خوردن هر بخشی از غذای موجود برحسب سلیقه و تمایل خود است. بدغذایی در بسیاری از موارد علت رفتاری دارد، در بررسی های انجام شده بر روی کودکان بدغذا، حتی بدغذایی های ارگانیک نیز جزء رفتاری دارند.
معمولا والدین کودک بدغذا وظیفه خود را با کودک جابجا کرده اند، کودک هر روز نوع غذا را تعیین می کند و به همین علت تنوع غذایی کودک کاهش می یابد، از طرفی پدر و مادر قصد کنترل حجم غذای کودک و سیری و گرسنگی او را دارند، کودک مکررا در معرض حواس پرتی برای بیشتر خوردن قرار می گیرد و همین باعث عدم ادراک درست کودک از سیری و گرسنگی خواهد بود.
بیش از نیمی از والدین کودکان بدغذا به دنبال حل مشکل با شربت اشتها هستند ولی این مشکل معمولا نیاز به بررسی علت های ارگانیک، روانی و رفتاری دارد و در کنار درمان علت های احتمالی حتما نیاز به درمان رفتاری نیز دارد. شما می توانید با تهیه پکیج کامل بدغذایی مسیر تغذیه سالم کودک را از سر بگیرید و اشتباهات رفتاری در تغذیه کودک را با رفتارهای صحیح جایگزین کنید.

آشنایی کودک با گروه های غذایی

بازی برای کودکان تنها راه تعامل با دنیا و آموزش است. پس لازم است در آموزش تغذیه نیز بازی با بافت ها و رنگ های مختلف غذا را در اولویت قرار دهیم و انواع بازی های حسی و مسی پلی را برای آشتی کودکمان با مواد غذایی به کار ببریم. لازم است بعد از چهارسالگی کودک را با بشقاب غذایی سالم و گروه های غذایی نیز آشنا کنیم. در تغذیه نوزاد دقت کنید تا کودک شما وزن گیری لازم را در سنین پایین داشته باشد. تغذیه کودک یک ساله نیز باید به روش متفاوتی باشد. در انتخاب بشقاب غذایی آنها دقت لازم را داشته باشید. برای این کار از جدول غذای کمکی نوزاد استفاده کنید. 
رژیم لاغری کودکان باید به صورت خاصی باشد. در انتخاب بشقاب غذایی آنها با یک پزشک ماهر مشورت کنید. 
در پایان به یاد داشته باشید تغذیه نقش بسیار مهمی در رشد جسمی کودک دارد ولی شیوه تغذیه و تعامل ما با کودک در امر تغذیه نقش بسیار مهم تری در رشد عاطفی و اجتماعی کودک خواهد داشت بنابراین لازم است راجع به رفتارهایی که منجر به ایجاد فشار، استرس و تنفر در کودک می شود تجدید نظر کنیم و مسیر آموزش تغذیه صحیح را برای کودک به مسیری لذت بخش و شاد تبدیل کنیم.

سخن پایانی

تغذیه کودک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و نقش مهمی در رشد و سلامتی او دارد. در دوران شیرخوارگی، شیر مادر بهترین منبع تغذیه برای نوزاد است و تمام مواد مغذی مورد نیاز او را تامین می‌کند. پس از ۶ ماهگی، نوزاد می‌تواند با غذاهای کمکی آشنا شود. این غذاها باید متنوع و متعادل باشند تا نیازهای تغذیه‌ای کودک را تامین کنند. والدین باید توجه داشته باشند که کودکان در سنین مختلف نیازهای تغذیه‌ای متفاوتی دارند و باید برنامه غذایی آنها را بر اساس این نیازها تنظیم کنند. برای دریافت مشاوره درمورد تغذیه‌ی کودک با ما تماس بگیرید و بهترین مشاوره را دریافت کنید.