رابطه بین خواب و افزایش قد از جمله مسائلی است که مورد غفلت قرار می گیرد. هرمون رشد که برای رشد قد کودکان ضروری است از حدود یک و نیم سالگی رهبری رشد کودک را به عهده می گیرد. این هرمون در دوران کودکی باعث رشد متناسب قد و وزن می شود و در سنین بزرگسالی نیز تاثیر بسزایی در سلامت جسمی دارد. کمبود هرمون رشد در دوران کودکی موجب عدم رشد قدی مناسب و در بزرگسالی منجر به دیابت نوع دو، افزایش فشارخون و مشکلات قلبی عروقی خواهد شد.
ترشح هرمون رشد در بدن کودک تحت تاثیر عوامل داخلی و محیطی است. اوج ترشح این هرمون از ساعت ۱۰ شب تا ۲ شب در خواب عمیق است، بنابراین اگر کودک در این زمان در خواب عمیق نباشد بخش عمده ترشح هرمون رشد خود را از دست می دهد. خواب نا آرام، ناکافی یا حتی خواب در زمان نامناسب می تواند منجر به کوتاهی قد کودک شود و همانطور که می دانیم عدم رشد قدی کودکان در بزرگسالی قابل جبران نیست.
برای ترشح کافی و درست هرمون رشد، لازم است کودک ساعت ۹ شب به رخت خواب برود و صبح ها نیز قبل از ۹ صبح بیدار شود. عوامل دیگری نیز در ترشح شبانه هرمون رشد دخالت دارند. از جمله آن ها موارد زیر را می توان نام برد:
نور آبی: نورهای آبی رنگ می توانند ترشح هرمون رشد را سرکوب کنند. بهتر است در طول شب منزل شما نورانی نباشد، تعداد لامپ کمتری روشن کنید و از نورهای آفتابی به جای مهتابی استفاده کنید.
صفحات دیجیتال: با تاریک شدن هوا استفاده از صفحات دیجیتال مثل تلویزیون، موبایل و تبلت را محدود کنید، نور این صفحات نه تنها ترشح هرمون رشد را سرکوب می کند بلکه ترشح هرمون خواب یعنی ملاتونین را نیز با اختلال روبرو می کند.
شیرینیجات: مصرف شیرینی ها در طول شب می تواند مانع ترشح هرمون رشد شود، بنابراین مصرف تنقلات شیرین را در طول شب محدود کنید.
عدم مصرف صبحانه: عدم مصرف صبحانه یکی از عواملی است که در کودکی با سرکوب ترشح هرمون رشد منجر به کوتاهی قد و در بزرگسالی منجر به دیابت و چاقی شکم می شود. دقت کنید که منظور از خوردن صبحانه وعده ای است که قبل از ساعت ۹ صبح و با فاصله کمی از بیدار شدن کودک مصرف شود.
به یاد داشته باشید خواب کافی در سنین مختلف متفاوت است و تنها میزان خواب شبانه روزی نیست که اهمیت دارد بلکه زمان به خواب رفتن نیز نقش تعیین کننده ای در رشد کودک دارد.
من دکتر فهیمه محب محمدی متخصص کودکان و نوزادان هستم. بلافاصله بعد از اتمام درس مجددا شروع به مطالعه گسترده در زمینه رشد و پرورش کودک کردم، مطالعات من در زمینه تغذیه صحیح و علمی کودکان، درمان بدغذایی کودکان و مکمل های مورد نیاز، آموزش صحیح خواب کودک، بازی های هدفمند و در عین حال حفظ ایمنی کودکان، آموزش انتخاب کتاب و انیمیشن صحیح برای سرگرمی و تربیت کودکان، سلامت دهان و دندان کودک، مهارت های قبل از مدرسه و فرزندپروری آگاهانه در عین آموزش اختلالات دوران کودکی بوده است. با ما همراه باشید.
خواب یکی از مهم ترین عوامل موثر بر رشد و سلامت کودکان است. در دوران کودکی، هورمون رشد به طور طبیعی ترشح می شود و این هورمون نقش اساسی در افزایش قد و همچنین سلامت کلی بدن دارد.
تحقیقات علمی نشان داده اند که بین خواب کافی و افزایش قد در کودکان ارتباط مستقیمی وجود دارد.
در ادامه به بررسی این ارتباط علمی و همچنین به ارائه راهکارهایی برای کمک به کودکان برای داشتن خواب کافی و در نتیجه افزایش قد بهینه می پردازیم.
خواب انسان به طور کلی به چهار مرحله تقسیم می شود:
مرحله ۱: این مرحله کوتاه و سبک است و با کاهش ضربان قلب و تنفس مشخص می شود.
مرحله ۲: در این مرحله، امواج مغزی کندتر می شوند و عضلات شل می شوند.
مرحله ۳: این مرحله از خواب عمیق تر است و با امواج مغزی بسیار کند و تنفس آهسته مشخص می شود.
مرحله REM: این مرحله از خواب به عنوان مرحله خواب با حرکات سریع چشم شناخته می شود و در این مرحله، رویا دیدن اتفاق می افتد.
بیشترین میزان ترشح هورمون رشد در مرحله ۳ : خواب عمیق و در ابتدای مرحله REM اتفاق می افتد.
بنابراین، کودکانی که خواب عمیق و کافی دارند، هورمون رشد بیشتری ترشح می کنند و در نتیجه به طور طبیعی قد بلندتر می شوند.
تحقیقات علمی نشان داده اند که بین خواب کافی و افزایش قد در کودکان ارتباط مستقیمی وجود دارد.
متاسفانه، اختلالات خواب می توانند این فرآیند طبیعی را مختل کرده و مانع از رشد قدی بهینه در کودکان شوند.
در این مقاله، به بررسی انواع اختلالات خواب شایع در کودکان و تاثیر منفی آنها بر رشد قد می پردازیم و همچنین راهکارهایی برای پیشگیری و درمان این اختلالات ارائه می دهیم.
• بی خوابی: عدم توانایی در به خواب رفتن یا بیدار شدن های مکرر در طول شب
• آپنه خواب: وقفه های تنفسی کوتاه مدت در طول خواب
• سندرم پای بی قرار: تمایل غیرقابل کنترل به حرکت دادن پاها قبل از خواب یا در طول شب
• نارکولپسی: حمله های ناگهانی خواب آلودگی در طول روز
شب
• بیداری های مکرر: بیدار شدن مکرر در طول شب و عدم توانایی در بازگشت به خواب
۱.کاهش ترشح هورمون رشد: همانطور که ذکر شد، بیشترین میزان ترشح هورمون رشد در مرحله خواب عمیق اتفاق می افتد. اختلالات خواب با مختل کردن این مرحله، ترشح هورمون رشد را کاهش می دهند و در نتیجه مانع از رشد قدی بهینه در کودکان می شوند.
۲.خستگی و بی حالی: کمبود خواب می تواند منجر به خستگی و بی حالی در کودکان شود که این امر می تواند انگیزه و توانایی آنها را برای فعالیت های بدنی و ورزشی، که برای رشد قدی ضروری هستند، کاهش دهد.
۳.مشکلات تمرکز و یادگیری: کمبود خواب می تواند بر تمرکز و یادگیری کودکان تاثیر منفی بگذارد که این امر می تواند عملکرد تحصیلی آنها را تحت تاثیر قرار دهد.
۴.افزایش استرس: اختلالات خواب می توانند سطح استرس را در کودکان افزایش دهند که این امر می تواند به طور غیرمستقیم بر رشد قدی آنها تاثیر منفی بگذارد.
رشد قد کودکان تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، تغذیه، هورمون ها و خواب قرار می گیرد. در میان این عوامل، خواب نقش بسیار مهمی در ترشح هورمون رشد و در نتیجه افزایش قد دارد.
متاسفانه، باورهای غلط و رایج بسیاری در مورد خواب و افزایش قد کودکان وجود دارد که می تواند والدین را مضطرب و نگران کند.
در این مقاله، به بررسی برخی از این باورهای غلط و ارائه اطلاعات صحیح در مورد ارتباط بین خواب و افزایش قد کودکان می پردازیم.
باورهای غلط رایج در مورد خواب و افزایش قد کودکان:
اگر کودک در طول روز بخوابد، قدش بلند نمی شود: این باور غلط است. خوابیدن در طول روز، به خصوص چرت های کوتاه، می تواند به بهبود کیفیت خواب شبانه کودکان کمک کند و در نتیجه به طور غیرمستقیم به افزایش قد آنها کمک کند.
کودکان باید ۱۰ تا ۱۲ ساعت در شب بخوابند تا قد بلند شوند: این باور نیز غلط است. نیاز به خواب در کودکان بر حسب سن آنها متفاوت است. به طور کلی، کودکان در سنین مختلف به میزان متفاوتی خواب نیاز دارند.
اگر کودک در حالت جنینی بخوابد، قدش بلند نمی شود: این باور نیز غلط است. حالت خوابیدن هیچ تاثیری بر رشد قد کودکان ندارد.
کودکان باید در تاریکی مطلق بخوابند تا قد بلند شوند: این باور نیز غلط است. تاریکی مطلق برای خواب ضروری نیست و در واقع، برخی از کودکان ممکن است در تاریکی مطلق احساس ترس و اضطراب کنند که می تواند بر کیفیت خواب آنها تاثیر منفی بگذارد.
ورزش و فعالیت بدنی منظم نه تنها برای سلامتی کلی کودکان ضروری است، بلکه می تواند به طور مستقیم و غیرمستقیم بر افزایش قد و بهبود کیفیت خواب آنها نیز تاثیر مثبت بگذارد.
در این مقاله، به بررسی چگونگی تاثیر ورزش و فعالیت بدنی بر رشد قد و کیفیت خواب کودکان می پردازیم و همچنین راهکارهایی برای تشویق کودکان به انجام فعالیت بدنی منظم ارائه می دهیم.
تحریک ترشح هورمون رشد: یکی از مهم ترین فواید ورزش برای افزایش قد کودکان، تحریک ترشح هورمون رشد است. هورمون رشد نقش اساسی در رشد استخوان ها و عضلات دارد و در نتیجه به افزایش قد کمک می کند.
تقویت عضلات و استخوان ها: ورزش منظم عضلات و استخوان های کودکان را تقویت می کند که این امر می تواند به طور غیرمستقیم به افزایش قد آنها کمک کند.
بهبود گردش خون: ورزش با بهبود گردش خون، اکسیژن و مواد مغذی را به طور موثرتری به تمام سلول های بدن، از جمله سلول های استخوانی، می رساند که این امر می تواند به رشد قدی بهینه کمک کند.
کاهش استرس: ورزش می تواند به طور طبیعی سطح استرس را در کودکان کاهش دهد که این امر می تواند به بهبود کیفیت خواب آنها کمک کند.
ایجاد خستگی سالم: فعالیت بدنی منجر به خستگی سالم در کودکان می شود که می تواند به آنها کمک کند تا در شب راحت تر به خواب بروند.
تنظیم ریتم شبانه روزی: ورزش منظم می تواند به تنظیم ریتم شبانه روزی بدن کودکان کمک کند که این امر می تواند به بهبود کیفیت خواب آنها کمک کند.
میزان فعالیت بدنی مناسب برای کودکان: کودکان در سنین مختلف به میزان متفاوتی فعالیت بدنی نیاز دارند. به طور کلی، کودکان باید روزانه حداقل ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی داشته باشند. انتخاب فعالیت بدنی مناسب: فعالیت های بدنی که برای کودکان مناسب هستند باید متناسب با سن، علایق و توانایی های آنها باشد. اهمیت گرم کردن و سرد کردن: قبل از شروع ورزش، گرم کردن بدن ضروری است و بعد از ورزش نیز باید بدن به تدریج سرد شود. نوشیدن آب کافی: در طول ورزش، کودکان باید به طور مرتب آب بنوشند تا از کم آبی بدن جلوگیری شود. با تشویق کودکان به انجام فعالیت بدنی منظم، می توانید به آنها کمک کنید تا از فواید بی شمار آن، از جمله افزایش قد و بهبود کیفیت خواب، بهره مند شوند.
با کودکان خود بازی کنید: یکی از بهترین راه ها برای تشویق کودکان به انجام فعالیت بدنی، بازی کردن با آنها است. بازی های مختلفی وجود دارد که می توانید با فرزندتان انجام دهید، مانند فوتبال، بسکتبال، دوچرخه سواری و پیاده روی. فرزندتان را در ورزش های گروهی ثبت نام کنید: ثبت نام فرزندتان در ورزش های گروهی مانند فوتبال، بسکتبال یا ژیمناستیک می تواند به او انگیزه دهد تا به طور منظم فعالیت بدنی داشته باشد. محیطی مناسب برای فعالیت بدنی در خانه ایجاد کنید: برای فرزندتان فضایی در خانه ایجاد کنید که بتواند در آن به طور آزادانه بازی کند و فعالیت بدنی داشته باشد. الگوی رفتاری مناسبی برای فرزندتان باشید: اگر خودتان فعال باشید، به احتمال زیاد فرزندتان نیز از شما الگو می گیرد و به انجام فعالیت بدنی علاقه مند می شود. فعالیت های بدنی را سرگرم کننده کنید: سعی کنید فعالیت های بدنی را برای فرزندتان سرگرم کننده و جذاب کنید تا از انجام آنها لذت ببرد.
برای دریافت مشاوره ی تنظیم خواب، درمان بد غذایی، مشاوره رفتاری کودک و ویزیت آنلاین کلیک کنید.
.png)