قشقرق کودکان، آن لحظه‌هایی که ناگهان همه چیز از کنترل خارج می‌شود و فریادها و گریه‌ها فضا را پر می‌کند، برای هر والدینی آشناست. این طوفان احساسات که گاه شدت می‌گیرد و گاه فروکش می‌کند، می‌تواند برای والدین بسیار چالش‌برانگیز باشد. اما چرا کودکان قشقرق به پا می‌کنند؟ چگونه می‌توان این طوفان را آرام کرد و با آن مقابله کرد؟
در این مقاله، به بررسی دلایل قشقرق، تأثیرات آن و مهم‌تر از همه، راهکارهای موثر برای مدیریت آن می‌پردازیم.
برای دریافت مشاوره ی تنظیم خواب، درمان بد غذایی، مشاوره رفتاری کودک و ویزیت آنلاین کلیک کنید.
وقتی کودک قشقرق به پا می‌کند، مهم‌ترین کار حفظ آرامش خودتان است. واکنش‌های هیجانی شما می‌تواند وضعیت را بدتر کند. در اینجا چند راهکار عملی برای مدیریت قشقرق کودکان ارائه می‌شود:
• آرام کردن کودک در لحظه:
o فضای آرام ایجاد کنید: کودک را به مکانی آرام و ساکت ببرید و از او بخواهید چند نفس عمیق بکشد.
o تماس فیزیکی برقرار کنید: بغل کردن، نوازش کردن یا ماساژ دادن کودک می‌تواند به او احساس امنیت و آرامش دهد.
o حواس کودک را پرت کنید: با بازی کردن، خواندن داستان یا انجام فعالیت‌های مورد علاقه‌ی کودک، حواس او را از موضوعی که باعث ناراحتی‌اش شده، پرت کنید.
• برقراری ارتباط موثر با کودک:
o به احساسات کودک گوش فرا دهید: به کودک نشان دهید که احساسات او را درک می‌کنید. مثلاً بگویید: "می‌بینم که خیلی عصبانی هستی."
o کلمات ساده استفاده کنید: از جملات کوتاه و ساده استفاده کنید تا کودک بهتر بتواند منظور شما را بفهمد.
o به جای دستور دادن، پیشنهاد دهید: به جای اینکه به کودک دستور بدهید، به او گزینه‌های مختلفی ارائه دهید. مثلاً به جای اینکه بگویید: "برو اتاقت"، بگویید: "می‌خواهی برویم اتاق بازی کنیم یا کتاب بخوانیم؟"
• تعیین محدودیت‌ها:
o قوانین واضح و روشن داشته باشید: قوانین را به طور واضح و روشن برای کودک توضیح دهید و به آن‌ها پایبند باشید.
o عواقب طبیعی را توضیح دهید: به کودک توضیح دهید که اگر قوانین را رعایت نکند، چه عواقبی خواهد داشت.
• تقویت رفتارهای مثبت:
o رفتارهای خوب کودک را تحسین کنید: زمانی که کودک رفتار مناسبی از خود نشان می‌دهد، او را تشویق و تحسین کنید.
o جایزه‌های کوچک بدهید: می‌توانید برای تشویق رفتارهای خوب کودک، از جایزه‌های کوچک استفاده کنید.
سبک فرزندپروری والدین نیز می‌تواند در بروز قشقرق در کودکان نقش مهمی داشته باشد.
• سبک فرزندپروری اقتدارگرا: والدینی که از سبک فرزندپروری اقتدارگرا استفاده می‌کنند، قوانین سختگیرانه‌ای دارند و انتظار اطاعت بی‌چون و چرا از فرزندان خود دارند. این سبک فرزندپروری می‌تواند باعث ایجاد احساس ناامنی و خشم در کودکان شود.
• سبک فرزندپروری آسان‌گیر: والدینی که از سبک فرزندپروری آسان‌گیر استفاده می‌کنند، محدودیت‌های کمی برای فرزندان خود قائل هستند و به آن‌ها اجازه می‌دهند هر کاری که می‌خواهند انجام دهند. این سبک فرزندپروری نیز می‌تواند باعث بروز مشکلات رفتاری در کودکان شود.
• سبک فرزندپروری دموکراتیک: والدینی که از سبک فرزندپروری دموکراتیک استفاده می‌کنند، قوانینی دارند اما به نظرات و احساسات فرزندان خود نیز اهمیت می‌دهند. این سبک فرزندپروری به طور کلی به ایجاد روابط سالم و قوی بین والدین و فرزندان کمک می‌کند.
مواجهه مداوم با قشقرق کودکان می‌تواند باعث ایجاد استرس، خستگی و احساس ناکامی در والدین شود. برای حفظ سلامت روان خود و مقابله با این استرس، والدین باید به خود مراقبتی توجه کنند. برخی از راهکارهای خود مراقبتی عبارتند از:
• تقویت شبکه‌ی اجتماعی: با دوستان و خانواده خود در ارتباط باشید و از آن‌ها کمک و حمایت بگیرید.
• فعالیت‌های لذت‌بخش: زمانی را برای انجام فعالیت‌هایی که از آن‌ها لذت می‌برید، اختصاص دهید.
• ورزش و فعالیت بدنی: ورزش به کاهش استرس و بهبود خلق و خو کمک می‌کند.
• مدیتیشن و یوگا: این تمرین‌ها می‌توانند به شما کمک کنند تا آرامش خود را حفظ کنید و با استرس مقابله کنید.
• خواب کافی: خواب کافی برای حفظ سلامت جسمی و روانی بسیار مهم است.
• تغذیه سالم: تغذیه سالم به شما انرژی می‌دهد و به شما کمک می‌کند تا با استرس بهتر مقابله کنید.
آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودکان می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا احساسات خود را به طور موثر بیان کنند، با دیگران ارتباط برقرار کنند و مشکلات خود را حل کنند. برخی از مهارت‌های اجتماعی مهم عبارتند از:
• گوش دادن فعال: به صحبت‌های دیگران گوش دادن و درک آن‌ها
• بیان احساسات: به طور واضح و مودبانه احساسات خود را بیان کردن
• حل مسئله: پیدا کردن راه حل برای مشکلات
• همکاری: با دیگران همکاری کردن
• همدلی: درک احساسات دیگران
کودکان نوپا به دلیل محدود بودن مهارت‌های زبانی و شناختی، بیشتر مستعد قشقرق هستند. برای مدیریت قشقرق در کودکان نوپا، می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
• برقراری روتین روزانه: داشتن یک روتین منظم به کودک کمک می‌کند تا احساس امنیت و آرامش بیشتری داشته باشد.
• ایجاد محیطی امن: محیطی امن و آرام برای کودک فراهم کنید تا بتواند احساسات خود را آزادانه بیان کند.
• صبر و حوصله: با صبر و حوصله به نیازهای کودک پاسخ دهید.
• پرهیز از تنبیه بدنی: تنبیه بدنی نه تنها مشکل را حل نمی‌کند، بلکه می‌تواند باعث ایجاد ترس و اضطراب در کودک شود.
کودکانی که دارای اختلالات رشد مانند اوتیسم، ADHD یا اختلالات یادگیری هستند، ممکن است به دلیل چالش‌هایی که در ارتباط برقرار کردن، کنترل احساسات و درک محیط اطراف دارند، بیشتر مستعد قشقرق باشند. برای مدیریت قشقرق در این کودکان، لازم است:
• تشخیص دقیق اختلال: شناسایی دقیق اختلال و نیازهای خاص کودک، اولین قدم برای ارائه خدمات مناسب است.
• همکاری با متخصصان: همکاری با متخصصانی مانند روان‌شناس کودک، کاردرمان و گفتاردرمان برای طراحی برنامه‌ی درمانی مناسب.
• آموزش مهارت‌های ارتباطی: آموزش مهارت‌های ارتباطی به کودک برای کمک به او در بیان نیازها و احساسات خود.
• ایجاد محیطی ساختارمند: ایجاد یک محیط ساختارمند و پیش‌بینی‌پذیر برای کمک به کودک در درک و کنترل محیط اطراف.
• صبر و حوصله: صبر و حوصله‌ی فراوان برای کمک به کودک در یادگیری مهارت‌های جدید و سازگاری با شرایط جدید.
در این مقاله، به بررسی عوامل مختلفی که بر بروز قشقرق در کودکان تأثیرگذارند، پرداختیم. از جمله این عوامل می‌توان به تغذیه و خواب کافی، شخصیت کودک، سبک فرزندپروری، محیط اطراف، فرهنگ و سنت‌ها، اختلالات رشد، نقش بازی و پدر در تربیت کودک اشاره کرد. همچنین، راهکارهای مختلفی برای مدیریت قشقرق در سنین مختلف و در شرایط متفاوت ارائه شد. از جمله این راهکارها می‌توان به حفظ آرامش والدین، ایجاد روتین روزانه، آموزش مهارت‌های اجتماعی، ایجاد محیطی امن و حمایت‌گر، و همکاری با متخصصان اشاره کرد. در نهایت، می‌توان گفت که مدیریت قشقرق در کودکان نیازمند صبر، حوصله، دانش و مهارت‌های تربیتی است. هر کودکی منحصر به فرد است و روش‌های تربیتی که برای یک کودک مؤثر است، ممکن است برای کودک دیگری مؤثر نباشد. بنابراین، والدین باید با توجه به ویژگی‌های خاص کودک خود و با کمک گرفتن از متخصصان، روش‌های تربیتی مناسب را انتخاب کنند.
.png)